SUPERLOCAL
De ambitie van de circulaire gebiedsontwikkeling SUPERLOCAL is om de materialen van twee leegstaande hoogbouwflats te hergebruiken voor de bouw van circa 130 nieuwe woningen en de inrichting van het openbare gebied.
Herstructurering Bleijerheide Kerkrade
In Bleijerheide (Kerkrade-Oost) stonden tot kortgeleden vier hoogbouwflats die gebouwd zijn in de jaren ’60, een periode met hoge woningnood. In die periode werden landelijk in korte tijd veel nieuwe woningen gebouwd. De hoogbouwflats in Bleijerheide voldoen niet meer aan de wensen en eisen van deze tijd.
Het aantal inwoners van Parkstad krimpt in de komende 30 jaar met 27%. Om leegstand als gevolg van de bevolkingskrimp te voorkomen, is in 2012 één flat gesloopt en is besloten om het gebied met de andere flats opnieuw in te richten.
Onderstaande film geeft een goed overzicht van het project.
Hergebruiken is het nieuwe bouwen
De flats hebben kwaliteiten, die bij sloop verloren gaan. De woningen waren ruim, het uitzicht van de bovenste verdiepingen op de groene omgeving is prachtig en sommige buren woonden jarenlang naast elkaar. Zij hadden goede sociale contacten. Bij sloop van de flats zouden die kwaliteiten verloren gaan, dat vinden we zonde. Bij sloop verdwijnt dus niet alleen de tastbare waarde, zoals het gebouw en de materialen, maar ook onzichtbare waarden, zoals sociale structuren tussen bewoners en het gedachtegoed aan het leven in en rondom de flats. De wens is daarom om bij de bouw van nieuwe woningen de kwaliteiten te behouden en materiaal te gebruiken van de bestaande flats.
Meer ruimte om te wonen in Bleijerheide
Er komen minder woningen in het gebied, dat betekent meer ruimte. Naast de duurzame doelstellingen draagt het project daarom bij aan meer woon- en omgevingskwaliteit.
De flat aan de Voorterstraat wordt gedeeltelijk hergebruikt. De helft van de flat wordt gesloopt, de andere helft blijft behouden en wordt gerenoveerd. Daardoor besparen we maar liefst 1 miljoen kilo CO₂-uitstoot, vergeleken met het bouwen van een nieuwe flat. Om dat te compenseren moet een grote windmolen 104 dagen draaien of moeten 50.000 bomen een jaar groeien.
Innovatieve gebiedsontwikkeling
SUPERLOCAL is een unieke gebiedsontwikkeling, omdat materialen en kwaliteiten worden hergebruikt voor de bouw van nieuwe woningen. Dat is nieuw in Nederland. Om te experimenteren met nieuwe technieken hebben we aansluiting gezocht bij partners. SUPERLOCAL is een sleutelproject van IBA Parkstad, een initiatief dat de regio Parkstad (opnieuw) op de kaart zet door een impuls op het gebied van economie, ruimte en samenleving. Het project sluit aan bij het IBA thema ‘Recycle Stad’ en biedt initiatiefnemers HEEMwonen en gemeente Kerkrade de kans om een nog hogere ambitie aan het project toe te kennen.
Ook hebben we financiële ondersteuning gezocht om het project een impuls te geven. In november 2017 is de Europese Urban Innovative Actions subsidie toegekend aan het project. Onder de noemer Super Circular Estate experimenteren we met vernieuwende oplossingen die een circulaire economie bevorderen. In het projectgebied komt een gesloten waterkringloop die de 130 huishoudens van drinkwater voorziet, dat is opgevangen en gezuiverd in het gebied. Voor de gesloten waterkringloop heeft het project in oktober 2018 €2,5 miljoen Europese Life-subsidie ontvangen. Het project wordt ook ondersteund door Provincie Limburg.
Tijdlijn SUPERLOCAL-project
2012
Sloop flat A aan de Voorterstraat
2013
Constatering verlies van waarden als gevolg van sloop
2014
Idee SUPERLOCAL wordt geboren
2015
SUPERLOCAL wordt IBA project
2015 -2017
Nulmeting van het plangebied (Indexation-fase). De resultaten zijn gebundeld in een online publicatie, die vindt u op de website.
April 2016
Samenwerkingsovereenkomst HEEMwonen en gemeente Kerkrade.
Juli 2016
Toekomstmarkt Bleijerheide. Bewoners van Bleijerheide denken mee over de toekomst van hun buurt.
September 2016
Scholenproject in Bleijerheide staat een Thuis van start. Leerlingen van Basisschool Bleijerheide ontwerpen hun wijk van de toekomst. De resultaten worden als input voor het project gebruikt.
Oktober 2016
Publicatie Burenboek (A)BCD360: het perspectief van omwonenden op de hoogbouwflats in Bleijerheide + Eerste studies naar gesloten waterkringloop
Voorjaar 2017
Klankbordgroep SUPERLOCAL gaat van start
Voorjaar 2017
Start ontwikkeling expogebouw in bouwteam
Voorjaar t/m herfst 2017
Ontwikkeling stedenbouwkundig plan samen met de klankbordgroep.
November 2017
Uithijsmoment: drie delen van een appartement zijn met een 52-meter hoge hijskraan uit een hoogbouwflat gehesen
November 2017
Het project ontvangt €4,7 miljoen Europese subsidie van het Urban Innovative Actions fonds. Onder de noemer Super Circular Estate wordt geëxperimenteerd met innovatieve oplossingen die een circulaire economie bevorderen
Januari 2018
Sloop flat Ursulastraat
Februari 2018
Oplevering Expogebouw: een testgebouw dat voor 95% is gemaakt van materialen uit de flat. De uitgehesen appartement-delen vormen de basis van dit gebouw
Zomer t/m winter 2018
Ontwikkeling Circulaire testwoningen + Renovatie flat Voorterstraat
Oktober 2018
Het project ontvangt €2,5 miljoen Europese subsidie van het Europese Life-programma voor de ontwikkeling van een gesloten waterkringloop. Hemelwater wordt opgevangen en gezuiverd tot drinkwater voor de 130 nieuwe huishoudens in het gebied.
Najaar 2018
Start circulaire sloop van de flat aan de Jonkbergstraat in 30 materiaalstromen. De materialen van de flat worden per grondstof, zoals beton, hout en staal van elkaar gescheiden en hergebruikt binnen het project of elders.
Begin 2019
Uithijsmoment 2.0: Volledige appartementen worden uitgehesen. Zij vormen de basis voor de circulaire woningen + Start bouw circulaire woningen + Ontwikkeling 15 tot 20 grondgebonden woningen.
Mei 2019
Start renovatie flat Voorterstraat. Deels sloop, deels behoud van het geraamte van de flat, hierdoor wordt 1.000.000 kilo CO₂-uitstoot bespaard.
Medio 2020
Er komt een wijkcentrum in de gerenoveerde flat aan de Voorterstraat. De invulling wordt bepaald met toekomstige bewoners en omwonenden.
Zomer 2020
De 130 nieuwe huishouden worden aangesloten op de gesloten waterkringloop + Mobiliteitsplatform met gedeelde vervoersmiddelen voor bewoners, zoals e-bikes + Oplevering circa 130 woningen in het gebied.
De kennis en resultaten die de partners tijdens het project opdoen, zijn openbaar toegankelijk, zodat die bij andere projecten, zowel in Nederland als in de rest van Europa, kan worden toegepast.